در امور نظامی با اختراع جنگنده ها و هواپیماهای نظامی عکس های هوایی از پیشرفت های بسیار زیادی برخوردار گشته است، به طوری که در جنگ های جهانی اول و دوم برای تهیه نقشه های دقیق و شناسایی مناطق نظامی و اهداف مربوطه نیاز به تصاویر هوایی بسیار رواج پیدا کرد.
به دلیل استفاده بسیار زیاد از عکس های هوایی در امور نظامی، کم کم بعد از اتمام جنگ های جهانی اول و دوم برای استفاده در مابقی بخش های غیر نظامی نیز به کار گرفته شد.
با ما تا انتها همراه شوید تا بیشتر با اهمیت و ارزش عکس های هوایی در امور نظامی آشنا شوید.
تاریخچه ای کوتاه از استفاده عکس های هوایی در امور نظامی
در اوایل استفاده از عکس های هوایی به دلیل محدود بودن تجهیزات نقشه برداری و عکسبرداری، تعبیر و تفسیر عکس هوایی بسیار محدود بود و با کارشناسان نقشه برداری با مشکلات عدیده ای مواجه بودند.
به مرور زمان تکنولوژی ساخت هواپیماها و دوربین های عکاسی به همراه رایانه ها توسعه یافته و به همین خاطر با شتاب بیشتری تکامل خود را طی نمود که طی آن دوربین های رقومی، پهپادها، ماهواره ها و… باعث رشد و شناسایی مناطق نظامی گردید.
از جمله عواملی که روی پیشرفت تجهیزات و نقشه برداری نظامی اهمیت ویژه ای ایفا کرد تنش بین دو کشورآمریکا و روسیه بود که باعث رشد سنجش از دور نظامی بعد از پایان جنگ جهانی دوم گردید و سال های سال روی تجهیزات عکس برداری برای داشتن قدرت تفکیک بالا با کاربرد نظامی شدت بخشید.
به دلیل پیشرفت بسیار زیاد روسیه در زمینه ای انرژی هسته ای، کشورهای پیشرفته جهان را بر آن داشت تا از آرایش نظامی نیروهای دریایی، زمینی، زیر دریایی و… روسیه آگاهی یابند، به همین خاطر از عکس های هوایی با استفاده از روش نقشه برداری سنجش از راه دور روی آوردند.
دلایل استفاده از ماهواره به جای هواپیما در امور نظامی
برای اینکه تفکیک عکس های هوایی با قدرت بیشتری صورت پذیرد از هواپیماهای با امکاناتی همچون بلند پرواز و دور پرواز به همراه استفاده از دوربین های عکسبرداری پیشرفته و دیگر ابزارآلات حرفه ای در دستور کار قرار گرفت. اما به دلیل اینکه در مناطق نظامی و دیگر مناطق هدف اغلب با محدودیت ها و ممنوعیت هایی پیش رو است.
به همین دلیل هواپیماها برای عکسبرداری با محدودیت های روبرو می شوند و این موضوع باعث عدم عکس برداری سریع و با کیفیت می شود که در نهایت مناظر مد نظر با وضوح بالا عکسبرداری نمی شدند.
از عوامل دیگر برای استفاده از ماهواره ها به جای استفاده از هواپیما در امور نظامی می توان به خطر سقوط و منهدم کردن هواپیما از طرف دشمن اشاره کرد. هر چند که هواپیماهای جنگنده و جاسوسی قابلیت عکس برداری منظم در تمامی مناطق نظامی را دارا نیستند به همین خاطر در طول سالیان اخیر به جای استفاده از هواپیما از ماهواره های دورسنجی همچون لندست 1 برای جاسوسی نظامی وارد مدار زمین شد.
امروزه ماهواره های بسیار زیادی در مدار زمین توسط کشورهای مختلف جهان قرار گرفته شده است تا هدف نهایی که تهیه عکس های هوایی با قدرت تفکیک بالا از نقاط مختلف سطح زمین است محقق شود.
البته ماهواره های اولیه که به فضا پرتاب شد از کیفیت پایین تر و عمر کمتری نسبت به نسل جدید ماهواره های امروز برخوردار بودند اما امروزه از ماهواره ها از فرآیند رقومی سازی استفاده می شود. که برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رقومی سازی می توانید به مقاله رقومی سازی نقشه یا دیجیتایز چیست از سایت مپ اسکیل مراجعه کنید.
نقش کاربردی عکس های هوایی در امور نظامی
از عکس های هوایی برای طراحی عملیات نظامی با توجه به شرایط و ابعاد مختلف استفاده می شود.
اطلاعات زیادی که در عکس های هوایی وجود دارد باعث می شود در عملیات های نظامی بسیار کارآمد و موثر واقع شود.
البته شایان ذکر است که قبل از انجام هرگونه عملیاتی باید از نقاط هدف عکس های هوایی با تمرکز و توان تفکیک بالا تهیه گردد و در نهایت با استفاده از تفسیر عکس های هوایی می توان مناطق مورد هدف نظامی را برای عملیات مورد بررسی و تحلیل قرار داد.
در مناطق مورد نظر در امور نظامی امکان وجود دشت ها، کوه ها، دلتاها، دامنه های شیب دار و… وجود دارد که هر یک از این شرایط دارای اطلاعات بسیار مهمی است که تشخیص و تحلیل درست آنها به موفقیت آمیز بودن عملیات نظامی کمکی شایانی می کند.
البته با استفاده از رقومی سازی اطلاعاتی که به دست می آید از دقت و کیفیت بالاتری نسبت به سایر روش های موجود برخوردار خواهد بود.
مزایای استفاده از عکس های هوایی در امور نظامی
- با استفاده از عکس های هوایی سه بعدی که برای مثال توسط مامس ارائه می شود، می توان به تمامی عوارض و پوشش های گیاهی اعم از پستی و بلندی ها و زاویای تابش نور و… را بازسازی نمود و در نرم افزارهای نقشه برداری پیاده سازی و نمایش داد.
- با بررسی عکس های هوایی که در شرایط و زمان های قبل و بعد از عملیات گرفته شده است می توان اطلاعات به دست آمده را با اطلاعات زمینی تجزیه و تحلیل کرد و بدین ترتیب اطلاعات های بسیار دقیقی را در اختیار فرماندهان نظامی قرار داد تا به خوبی از شرایط و جو زمین دشمن به همراه توانایی های آن ها آگاهی یابند.
- می توان فرماندهان را با تهیه عکس نقشه به همراه اطلاعات دقیق از منطقه هدف با خبر کرد و با انجام تحقیقات میدانی و عوارض و پدیده های موجود در عکس های هوایی ارزیابی های دقیق تری انجام داد. برای مثال می توان از وضعیت بزرگراه ها، فرودگاه ها، خطوط راه آهن و… به همراه میزان سوخت و آب، منابع غذایی که روی عملیات های نظامی تاثیرات بسزایی را دارند آگاهی یافت.
- با استفاده از عکس های هوایی می توان مناطق هدف را در شب هنگام یا حتی در هوای ابری رصد کرد و از این طریق می توان با استفاده از خلبانان حرفه ایی برای انجام حمله و هرگونه عملیات استراتژیکی بهره مند شد.
کاربردهای نظامی در عملیات های دریایی با استفاده از عکس های هوایی
امروزه با پیشرفت ناوگان دریایی به دنبال آن تجهیزات جنگ دریایی نیز بسیار حائز اهمیت است چرا که بسیاری از کشورها از طریق دریا با هم در ارتباط هستند برای مثال در خلیج فارس کشورهای زیادی در حاشیه آن قرار دارند و تعاملات خود را از طریق دریا با کشورهای دیگر همچون آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، هند و… انجام می دهند، حتی برای نقل و انتقالات نیروهای نظامی از طریق دریا این کار را انجام می دهند.
از جمله کاربردهای عکس های هوایی در عملیات های دریایی نظامی می توان به موارد ذیل اشاره کرد که عبارتند از:
• انجام تحقیقات و مطالعات هواشناسی در مکان و زمان مورد نیاز
• تشخیص و شناسایی موانع دریایی که به وسیله دشمن به وجود آمده است.
• برآورد و شناسایی میزان خسارات وارده به نیروها و تجهیزات دشمن در اثر انجام عملیات دریایی
• شناسایی و تعیین موقعیت دقیق مراکز استراتژیک و حیاتی دشمن
• برآورد و سنجش دقیق میزان جزر و مد دریا با استفاده از عکس های هوایی نظامی
• شناسایی و سنجش دقیق میزان دمای آب دریا و جریان های آب سرد و گرم دریاها
• شناسایی نقل و انتقالات دشمن همچون: ادوات و نیروهای جنگی
• آگاهی از میزان نیروهای دشمن به همراه تعیین دقیق موقعیت قرارگیری یگان های دریایی و شناور آنها
• آگاهی و تشخیص دقیق جزایر موجود در مناطق هدف برای حمله به آنها
• شناسایی و بررسی مناطق هدف از نظر ژئومورفولوژی و… برای امکان پهلو گرفتن قایق ها و کشتی های جنگی در کنار سواحل
• شناسایی و تشخیص مسیرهای دریایی به همراه سنجش دقیق عمق و عرض مسیرهای دریایی برای تعیین دقیق حرکت یگان های شناور دریایی با توجه به وزن و حجم آنها
کاربردهای نظامی در عملیات های هوایی با استفاده از عکس های هوایی
عملیات هوایی به عملیات های زمینی و دریایی به صورت مستقیم کمک خواهد کرد تا از تقویت دشمن جلوگیری شود و با انجام عملیات ضد هوایی یا متقابل تمامی خطوط ارتباطی دشمن محدود شود و در همین حین فرماندهان نظامی آفند را به خوبی اجرایی کنند.
با توجه به اینکه عملیات هوایی از هزینه زیادی برخوردار است برای اینکه به بهترین وجه ممکن انجام شود نیاز به اطلاعات کاملی لز طریق عکس های هوایی خواهد بود تا با استفاده از تفسیر عکس هوایی بتوان حملات دقیقی برای هجوم به نقاط هدف انجام داد.
از جمله کاربردهای عکس های هوایی در عملیات های هوایی نظامی می توان به موارد ذیل اشاره کرد که عبارتند از:
• بررسی عملیات هوایی و برآورد میزان خسارات وارد شده به دشمن ناشی از عملیات هوایی
• شناسایی و تشخیص مسیر پروازی برای رعایت ایمنی پرواز و…
• بررسی مسیر پروازی با استفاده از توپوگرافی و دیگر روش های مدل سازی سه بعدی و…
• شناسایی مراکز استراتژیک نظامی دشمن
