GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی) چیست و چه کاربردی دارد؟

GIS یا سیستم اطلاعات جغرافیایی که مخفف Geographic Information System است، در واقع یک چارچوبی به منظور جمع آوری، مدیریت و تجزیه و تحلیل داده ها می باشد.

ریشه این سیستم در جغرافیا می باشد و همچنین GIS توانایی پردازش بر روی بسیاری از انواع داده ها را دارا می باشد.

از جمله این داده ها می توان به اطلاعات مکانی و تجزیه و تحلیل لایه ها به صورت تصویری با استفاده از نقشه ها و مدل های سه بعدی اشاره کرد. استفاده از قابلیت های این سیستم کاربر را قادر می سازد که بینش عمیق تری نسبت به داده ها، الگوها، روابط و موقعیت ها داشته باشد تا بتواند تصمیمات دقیق تری نسبت به آنها بگیرد.

سازمان های زیادی در زمینه های مختلف برای ارتباط بین نقشه ها، تجزیه و تحلیل داده ها، به اشتراک گذاری داده ها و حل مشکلات پیچیده بوجود آمده در داده های خود از این سیستم استفاده می کنند.

فناوری سیستم اطلاعات مکانی، ابزارهایی را برای درک و همکاری علوم جغرافیایی به کار می گیرد. این فناوری مردم را برای رسیدن به یک هدف مشترک (کسب اطلاعات عملی نسب به انواع داده ها) کمک می کند .از جمله این ابزارها می توان به نقشه ، داده ها ، آنالیزها ، نرم افزار ها و … اشاره کرد.

تاریخچه سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS:

در پنج دهه گذشته ،GIS از یک مفهوم به یک علم تکامل پیدا کرده است. این تکامل از یک ابزارابتدایی به یک پلتفرم مدرن و قدرتمند برای درک ،تجزیه و تحلیل و برنامه ریزی برای چندین نفر ارتقا پیدا کرده است.

این سیستم در ابتدا از زمان اختراع به عنوان یک مفهوم جغرافیایی برای محاسبات کمی و کیفی در کامپیوتر در دهه ۱۹۶۰ به وجود آمد. کار این سیستم در ابتدا تحقیقات توسط جوامع دانشگاهی بود. بعدها، مرکز ملی اطلاعات و تجزیه و تحلیل جغرافیایی، به رهبری مایکل گودچیلد، رسما تحقیقاتی در مورد موضوعات اصلی علوم جغرافیایی مانند تجزیه و تحلیل فضایی و تجسم اطلاعات را انجام داد. این تلاش ها انقلاب کوچکی در جهان علم جغرافیایی ایجاد کرد و زمینه را برای GIS فراهم اورد.

اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی-1963:

کار پیشگام راجر تاملینسون برای راه اندازی، برنامه ریزی و توسعه سیستم اطلاعات مکانی کانادا به اولین سیستم اطلاعات جغرافیایی کامپیوتری در جهان در سال ۱۹۶۳ منجر شد.

دولت کانادا، از تاملینسون برای ایجاد یک موجودی قابل کنترل جهت استفاده ازمنابع طبیعی خود درخواست کرد.

تاملینسون از رایانه ها جهت ادغام داده های منابع طبیعی از تمامی استان ها استفاده کرد.او طراحی محاسبات خودکار را برای ذخیره و پردازش مقادیر زیادی از داده ها ایجاد کرد، که با این کار دولت کانادا را قادر می ساخت تا بتواند برنامه مدیریت ملی خود را آغاز کند.

آزمایشگاه هاروارد-۱۹۶۵:

هاروارد فیشر،  یکی از اولین برنامه های کامپیوتری شناخته شده به نام SYMAP را در دانشگاه  Northwesternدر سال ۱۹۶۴ را نوشت.

در سال ۱۹۶۵ هاروارد آزمایشگاهی برای رایانه های گرافیکی تاسیس کرد. برخی از اولین نرم افزار ساخت نقشه های کامپیوتری دراین آزمایشگاه ایجاد شده و همچنین مرکز تحقیقاتی برای تجزیه و تحلیل فضایی و تجسم آنها نیز ایجاد گردید.

بسیاری از مفاهیم اولیه GIS و کاربرد آن در این آزمایشگاه توسط یک مجموعه با استعداد از جغرافیدان ها ، برنامه نویس ها ، دانشمندان کامپیوتر و دیگران نسبت به  بسیاری از زمینه ها در این آزمایشگاه ایجاد گردید.

تاسیس شرکت Esri -1969:

در سال ۱۹۶۹، جک دانگرمون (عضو آزمایشگاه هاروارد) و همسرش لورا (موسس تحقیقات سیستم های محیط زیست)  شرکت Esri را تاسیس کردند.

این شرکت ،مشاوره نقشه برداری کامپیوتری و تجزیه و تحلیل فضایی را برای کمک به برنامه ریزان جهت استفاده از تصمیم گیری های آگاهانه نسبت به منابع زمینی ایجاد کردند.

اقدامات اولیه این شرکت ارزش کار GIS را نسبت به حل مشکل نشان داد. شرکت  Esri در حال توسعه بسیاری از روش های تجزیه و تحلیل فضایی نقشه های نقشه برداری شده در GIS می باشد. این نتایج موجب علاقه بیشتر کاربران نسبت به ابزارهای شرکت و استاندارد GIS شده است.

سیستم اطلاعات جغرافیایی به سمت اقتصادی شدن می رود-۱۹۸۱

از آنجا که محاسبات داده ها  قوی تر شده است، شرکت ESRI ابزارهای نرم افزاری خود را بهبود بخشیده است.

این شرکت جهت کار بر روی پروژه هایی که مشکلات دنیای واقعی را حل می کنند، به طور وسیع رو به نوآوری و توسعه ابزار ها و رویکردهای سیستم اطلاعات جغرافیایی آورده است.

به منظور تجزیه و تحلیل تعداد بیشتری از پروژه ها به صورت موثرتر، این  شرکت Esri ARC / INFO اولین محصول تجاری GIS را توسعه داد .این تکنولوژی در سال ۱۹۸۱ منتشر شد وسیر تکاملی خود را آغاز کرد.

یکی از نرم افزار های مطرح حوزه جی ای اس نرم افزار ARCGIS می باشد که می توان از طریق آن تحلیل های زیادی روی داده های برداری و رستری از جمله عکس هوایی و نقشه هوایی انجام داد.

GIS امروز:

سیستم اطلاعات مکانی (GIS) این توانایی را جهت ایجاد لایه های نقشه های دیجیتال برای کمک به حل مشکلات دنیای واقعی به کاربر می دهد.

همچنین سیستم اطلاعات جغرافیایی وسیله ایست برای  اشتراک گذاری داده ها و همکاری بین آنها و الهام بخش یک چشم اندازی که در حال حاضر به سرعت در حال تبدیل شدن به یک واقعیت، یک پایگاه اطلاعاتی GIS پیوسته، همپوشانی و همگرایی تقریبا در مورد همه موضوعات در جهان شده است.

امروزه صدها هزار سازمان، کار خود را به اشتراک می گذارند و هر روز میلیارد ها نقشه تهیه می شود  تا به نمایش گذاشته شوند و الگوها، روند ها و روابط را در مورد همه چیز نشان دهند.

آینده GIS:

حرکت در مسیر وب و ابررایانه ها در زمان واقعی از طریق اینترنت ،GIS پلتفری نسبت به هر تلاش انسان و سیست های عصبی خواهد شد. همانطور که جهان ما با مشکلات ناشی از گسترش جمعیت، از دست رفتن طبیعت و آلودگی مواجه است، GIS نقش مهمی در چگونگی درک و رسیدگی به این مسائل و فراهم آوردن وسیله ای برای ارتباط راه حل ها با استفاده از زبان مشترک نقشه برداری خواهد داشت.

نقشه های GIS جدا از نمایش و تجزیه و تحلیل داده ها روایت قدرتمندی را می گویند. کشف نقشه های تعاملی و تجسم هایی که با GIS ایجاد شده اند باعث اطلاع رسانی، تعامل و الهام بخشیدن به اطلاعات را خواهند داشت.

منبع: سایت esri