مشخصات عکس هوایی وعلائم حاشیه عکس (ویدیو آموزشی)

عکس‌ های هوایی آنالوگ، یکی از مهم‌ ترین منابع اطلاعاتی در فتوگرامتری و نقشه‌ برداری کلاسیک هستند. این عکس‌ ها معمولاً روی فیلم‌ های رولی یا نگاتیو تهیه می‌ شدند و اطلاعات متعددی در حاشیه آن‌ها چاپ می‌ شد که دانستن و تفسیر درست آن‌ها، پایه هر تحلیل و جانمایی و تفسیر عکس هوایی  است. در ادامه با مهم‌ترین اطلاعات موجود روی این عکس‌ها آشنا می‌ شویم.همچنین جهت خرید عکس هوایی می توانید با ما در ارتباط باشید.

اطلاعات موجود در حاشیه (کادر) عکس هوایی

اطلاعات درج‌ شده در اطراف کادر عکس هوایی شامل داده‌ های پروازی، مشخصات دوربین، زمان عکس‌ برداری و علائم هندسی تصویر هستند. این اطلاعات معمولاً به صورت عدد یا علامت روی فیلم چاپ شده‌ اند و تفسیر درست آن‌ ها، پیش‌ نیاز کار با این نوع تصاویر است.

۱. شماره بلوک، نوار و عکس (شناسه مکان)

یکی از مهم‌ترین بخش‌های اطلاعاتی هر عکس هوایی، شماره بلوک، نوار و عکس آن است. این شماره‌ها نشان می‌دهند که عکس مربوط به کدام منطقه از کشور و در کجای مسیر پروازی ثبت شده است. ترتیب این اطلاعات به شکل زیر است:

بلوک (Block): نشان‌دهنده ناحیه کلی یا منطقه جغرافیایی پروژه است.

نوار (Strip): معرف مسیر پروازی یا مسیر عبور هواپیما در زمان عکسبرداری است.

شماره عکس (Photo No.): شماره منحصر‌به‌فرد آن عکس در طول نوار پروازی.

مثال: اگر روی عکس عدد “12-5-233” نوشته شده باشد، یعنی:

بلوک 12

نوار پروازی شماره 5

عکس شماره 233

 شماره عکس و شماره ردیف پرواز

شماره عکس معمولاً به تنهایی یا همراه با شماره ردیف پرواز درج می‌شود:

شماره عکس (Photo No.): شماره‌ی منحصر‌به‌فرد عکس در نوار.

شماره ردیف پرواز (Flight Line): برای تشخیص مسیر پروازی دقیق.

۲. تاریخ عکس‌برداری

تاریخ ثبت تصویر نیز به دو فرمت ممکن است روی عکس دیده شود:

1. فرمت دو رقمی میلادی (مثلاً 57): مربوط به سال 1957 میلادی یا 1336 شمسی.
2. فرمت چهار رقمی شمسی (مثلاً 1362): مربوط به عکس‌های گرفته‌شده در دهه‌های بعد، مخصوصاً بعد از دهه ۱۳۵۰ شمسی.

بشتر بخوانید : هزینه تفسیر عکس هوایی چقدر است.

مشخصات دوربین و شرایط عکس‌ برداری

۴. فاصله کانونی (Focal Length)

عدد مشخص‌ شده به‌ صورت میلی‌ متر، نشان‌دهنده فاصله کانونی لنز دوربین در هنگام عکس‌ برداری است (مثلاً 152mm). این پارامتر در تعیین مقیاس تصویر نقش اساسی دارد.

۵. آلتیمتر (Altimeter)

ارتفاع پرواز هواپیما نسبت به سطح دریا در زمان عکس‌برداری توسط آلتیمتر ثبت می‌شود. دانستن این عدد برای محاسبه مقیاس تصویر ضروری است.

۶. ساعت دقیق عکس‌برداری

در برخی از عکس‌ها، زمان عکس‌برداری به‌صورت HH:MM درج شده است که به تحلیل نور، سایه و جهت خورشید کمک می‌کند.

۷. تراز کروی

تراز کروی، یک ابزار مکانیکی کوچک است که میزان افقی یا شیب‌ دار بودن دوربین هنگام عکس‌ برداری را نشان می‌ دهد. در گذشته به دلیل نبود ابزار دیجیتال، این مقدار به‌ صورت دستی ثبت می‌ شد و در تصحیح هندسی تصویر اهمیت زیادی دارد.

علائم هندسی: فیدوشال مارک‌ ها

۸. فیدوشال مارک‌ ها (Fiducial Marks)

این علائم معمولاً در چهار گوشه یا لبه‌ های فریم تصویر قرار دارند و مرجع هندسی برای تعیین مختصات دقیق تصویر در نرم‌ افزارهای فتوگرامتری هستند. ممکن است چهارگوش، شش‌ ضلعی یا هشت‌ ضلعی باشند و نقش بسیار کلیدی در ژئورفرنس کردن عکس‌ ها ایفا می‌ کنند.

جمع‌بندی

هر عکس هوایی آنالوگ، یک سند فنی و جغرافیایی باارزش است؛ مشروط بر اینکه بتوان اطلاعات مندرج روی آن را به‌ درستی تفسیر کرد. دانستن تفاوت بین شماره بلوک، نوار و شماره عکس، تشخیص تاریخ، فاصله کانونی، فیدوشال مارک‌ ها و سایر پارامترهای تصویری، به متخصصان این امکان را می‌ دهد که از این تصاویر برای جانمایی ملک، تفسیر تغییرات زمین، تهیه نقشه و پروژه‌ های ثبت اسناد استفاده کنند.

سوالات پر تکرار درباره اطلاعات حاشیه عکس هوایی:

۱. از کجا بفهمیم عکس هوایی مربوط به کدام سال است؟

با توجه به فرمت تاریخ درج‌شده روی عکس، اگر دو رقمی باشد معمولاً میلادی است (مثلاً 57 معادل 1957) و اگر چهار رقمی باشد، تاریخ شمسی است (مثل 1362). این اعداد معمولاً کنار شماره عکس یا در حاشیه آن نوشته می‌شوند.

۲. تفاوت شماره بلوک، نوار و عکس در چیست؟

شماره بلوک ناحیه کلی پروژه، نوار مسیر پروازی و شماره عکس ترتیب عکس در آن مسیر را مشخص می‌کند. این ترکیب کمک می‌کند تا عکس دقیقاً در نقشه‌ مشخص شود.

۳. فیدوشال مارک‌ها چه کاربردی دارند؟

فیدوشال مارک‌ها نقاط مرجعی هستند که در گوشه یا لبه‌ی عکس‌های هوایی درج می‌شوند. از آن‌ها برای ژئورفرنس کردن و تنظیم هندسی تصویر در نرم‌افزارهای نقشه‌برداری استفاده می‌شود.