تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای

تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای مخصوصا با استریوسکوپ باید حتما توسط کارشناس این کار انجام شود. اینجانب مهندس امید قربانی کارشناس تفسیر عکس هوایی و ماهواره ای هستم و در اینجا قصد دارم شما را با اصول و مراحل این پروسه آشنا سازم که لازمه آن تهیه و خرید عکس هوایی می باشد. در پایان مقاله هم لینک دانلود فایل pdf نمونه گزارش تفسیر عکس هوایی در اختیار شما قرار داده شده است تا با دقت بیشتری آشنا شوید. علم تفسیر عکس هوایی با گذشت سالها هنوز یکی از کاربردی ترین موضعات در محافل حقوقی و ملکی است؛ بسیاری از مشکلات ملکی بدون این علم به بن بست می رسد. اما آیا این علم قدیمی هنوز به روش های قدیمی انجام می شود یا به چه تجهیزاتی نیاز است؟ چه نرم افزارهایی را برای تفسیر عکس هوایی باید آموزش دید؟ در ادامه این مقاله به تمام این مسائل خواهیم پرداخت همچنین نکات کلی که یک کارشناس تفسیر عکس هوایی همیشه باید در نظر بگیرد را به ترتیب شرح میدهیم تا به آگاهی لازم در این موضوع برسید.

آموزش اصول تفسیر عکس هوایی و ماهواره و معرفی کارشناس رسمی تفسیر عکس هوایی

در مقاله شرح وظایف کارشناس دادگستری رشته نقشه برداری با نحوه جانمایی املاک بر روی عکس و نقشه آشنا شدیم. یکی دیگر از وظایف کارشناسان دادگستری تفسیر عکس هوایی و ماهواره ای می باشد.

جهت کسب مشاوره رایگان در خصوص امور کارشناسی تفسیر عکس هوایی با شماره 09120448336 تماس حاصل نمایید.

به همین خاطر در این مقاله آموزش و نکات لازم برای اصول تفسیر عکسهای هوایی شرح داده می شود.

تاریخچه تفسیر عکس های هوایی

تفسیر عکس های هوایی حدودا از ۱۵۰ سال پیش تا به امروز ادامه داشته است و در این زمان این کار توانسته کمک زیادی به بشر از هر نظر از جمله کم کردن هزینه ها، بالا بردن سرعت ، بهینه سازی وقت و حل اختلافات ملکی داشته است.     در این رابطه به طور مفصل در مقاله حل اختلاف حدود ملک با استفاده از تفسیر عکس های هوایی پرداخته ام. پیشنهاد میکنم حتما این مقاله که لینک آن را روی عنوان آن قرار داده ام حتما مطالعه کنید. همانطور که بالاتر گفتم این علم مربوط به ۱۵۰ سال پیشاست که توسط نظامیان برای اولین بار انجام شد تا بتوانند مناطق جنگی و حساس را شناسایی و بررسی نمایند.

عکس یک نقشه نیست یعنی چه؟

این بدان معنا است که در نقشه ها شما تمام عوارض را مشاهده نمی کنید اما با خرید عکس هوایی مخصوصا عکس های دهه 40 تمام ویژگی های که بتوان آنها را مشاهده کرد، امکان پذیر می شود. از این عکس ها می توان تمام اطلاعات موجود از آن را تا حد زیادی استخراج می نمود. البته این بدان معنا نیست که ویژگی های زمین موجود در عکس مورد نظر قابل مشاهده باشد.   اما به صورت بصری هر شخصی می تواند عوارض موجود در یک عکس را شناسایی نماید. برای مثال و درک بهتره این موضوع شما فرض کنید تا به حال چند بار از طریق تصاویر ماهواره‌ای گوگل، محلی منطقه‌ای خانه ای و غیره را بررسی  و تشخیص داده اید؟ اصول تفسیر عکسهای هوایی ماهواره ای برای کارشناسان به همین سادگی نیست و نیاز به دقت، حوصله، صبر، تجربه و دید مهندسی و غیره دارد. مفسران عکس های هوایی باید همیشه این چند نکته را در تفسیر عکسهای هوایی به یاد داشته باشند. البته که در تفسیر عکس هوایی تجربه حرف اول را می زند یعنی یک مفسر با تجربه به صورت ناخودآگاه تمام نکات مورد نیاز را در هنگام انجام پروژه به یاد دارد و پیاده می کند اما برای یک مفسر تازه کار کمی رعایت این نکات مشکل تر است. در حقیقت تفسیر عکسهای هوایی رابطه مستقیمی با تجربه مفسر عکس های هوایی دارد. حتی در حالت کلی می توان گفت هر فعالیتی مربوط به فتوگرامتری رابطه مستقیمی با تجربه دارد.

تعریف کلی تفسیر عکس:

در حالت کلی می توان گفت تفسیر عکس، عملی است که به بررسی تصاویر عکس برداری شده از زمین در سنوات مختلف به منظور شناسایی اشیا و ارتباط آنها با هم و برای امور قضاوتی می پردازد که نیاز به ارزیابی آگاهانه یک عارضه و یا شی ناشناخته و اهمیت آن عارضه و یا شی نسبت به عوارض و یا اشیای دیگر و تجزیه و تحلیل آن ها می دارد. همانطور که گفته شد در تصاویر عکسهای هوایی باید به چند نکته توجه بود در ادامه به به صورت مفصل به آموزش و توضیح هر کدام از آنها می پردازیم. اگر می خواهید در مورد هزینه تفسیر عکس هوایی بدانید به مقاله مربوطه مراجعه نمایید.

کارشناس تفسیر عکس هوایی و ماهواره ای یا مفسر عکس هوایی در دادگاه کیست؟

همانطور که قبلا گفته شده بود از جمله وظایف کارشناس دادگستری رشته نقشه برداری،تفسیر تصاویر هوایی برای مسائل مختلفی از جمله مباحث مربوط به زمین های زراعی و کشاورزی و یا تشخیص و جانمایی حدود اربعه املاک و زمین هایی است در حال حاظر حدود آن ها مشخص نیست و یا حدود اربعه ملک تغییر کرده است. این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که این روز ها تعداد زیادی از افراد ادعای کارشناسی در تفسیر عکس هوایی دارند و تا به حال خیلی از افراد تماس گرفته اند و افردای را نام برده اند که به اسم کارشناس تفسیر عکس هوایی اخاذی کرده اند. همیشه قبل از ارائه پرونده به کارشناس تفسیر رزومه و تجربیات شخص را بخواهید. برای درک بهتر این موضوع بهتر است با جانمایی پلاک ثبتی بیشتر آشنا شوید.

چند سوال متداول در مورد کارشناس تفسیر عکس هوایی :

چه کارشناسی صلاحیت تفسیر دارد؟

همانطور که قبلا اشاره شد کارشناس تفسیر می تواند از رشته نقشه برداری یا کشاورزی باشد اما تجربه نشان داده کارشناسان نقشه برداری عملکرد بهترین در این مورد داشته اند.

آیا کارشناس تفسیر عکس هوایی به تجهیزات و ابزار خاصی نیاز دارد؟

بله حتما اینطور است. از جمله اصلی ترین این ابزار استریوسکوپ می باشد. همچنین علاوه بر آن برای تعیین موقعیت دقیق ملک بر روی عکس هوایی باید با استفاده از gps مولتی فرکانس مکان دقیق ملک مشخص شود.

کارشناس با سابق یا کارشناس اپدیت جوان؟

این سوال جواب قطعی ندارد اما تلفیق این دو بهترین بازده را به شما میدهد. تیم مپ اسکیل توانسته با تلفیقی از این دو صدها پروژه و پرونده را در نقاط مختلف کشور انجام دهد که همه آنها کوچکترین مشکل و ایرادی نداشته اند.

تفسیر عکس هوایی کشاورزی:

یکی از کاربردی ترین موارد استفاده از تفسیر عکس های هوایی، تفسیر زمین کشاورزی می باشد. برای مثال در پی قانون نسق کشاورزی (نسق زراعی) که در پی انقلاب سفید می باشد برای بحث مالکیت و وجود یا عدم موجود کشاورزی بودن زمین مورد نظر از عکس های هوایی استفاده میشود. در تفسیر عکس هوایی، بودن آثار زراعت کشاورزی مورد بحث قرار میگیرد. همچنین یکی از کاربرد های این کار تفسیر عکسهای هوایی منابع طبیعی برای تشخیص اراضی ملی و نحوه پس گرفتن زمین از منابع طبیعی است.

اصول تفسیر عکسهای هوایی و ماهواره ای:

البته که تفسیر عکس هوایی نیاز به تجربه و سابقه زیاد دارد اما بهتر است بدانید که اصول کلی در تفسیر وجود دارد در ادامه این مقاله به شرح هر کدام می پردازیم.

بررسی عمق و ارتفاع عوارض در تصاویر هوایی با استفاده از دید استریو و استریوسکوپ

مهمترین مورد در این مقاله بررسی تصاویر از لحاظ ارتفاعی و دید سه بعدی آنها می باشد در دید دو بعدی تصاویر همه عوارض کاملا مشخص نیست. عوارض قابل تفکیک نمی باشند. عوارض ارتفاعی مشخص نیستند اما با استفاده از دید سه بعدی شما کاملاً عوارض را می توانید بررسی نمایید و به اصطلاح آنها را با چشمان خود لمس کنید دید سه بعدی کمک زیادی به تشخیص عوارض به نحو احسن دارد. مفسّران و کارشناسان تصاویر هوایی معمولاً از زوج عکس ها استفاده می نماید تا دید سه بعدی داشته باشند در هر  عکس برداری هوایی حداقل همپوشانی بین عکس ها ۶۰ درصد می باشد تا بتوانیم دید سه بعدی منطقه همپوشانی را داشته باشیم. همچنین هر رن پروازی با رن بعدی و قبلی حدود ۲۰ درصد همپوشانی دارد. رای مناطق بزرگ می توان از رنگ های موازی قبل و بعد نیز استفاده نمود.

مختصات و موقعیت دقیق منطقه

اولین عنصری که شما در تحلیل و تفسیر عکس های هوایی باید در نظر داشته باشید مختصات  آن محل است. حال می تواند ملک زمین کشاورزی و یا غیره باشد.  برای برای تعیین مختصات می توانید از روش های نقشه برداری مانند استفاده از جی پی اس ها کمک بگیرید.  لازم به ذکر است مرکز تصاویر هوایی معمولاً در هنگام تصویربرداری با استفاده از جی پی اس ثبت می شود.

 رنگ و تن اشیا:

رنگ تصاویر ممکن است است از آنچه که در تصویر می بینید با واقعیت متفاوت باشد. تنظیم میزان نور بازتاب شده از شی به سمت دوربین و سنجنده می باشد.  عوارض هر چه صاف تر باشند درخشان تر است. یک جاده آسفالت سیاه را تصور کنید ممکن است در تصاویر هوایی به دلیل اینکه نور زیادی به سمت دوربین بازتاب می کنند روشن تر دیده شود. عوارض و اشیایی مانند گیاهان و درختان چون بازتاب کمتری دارند تیره تر دیده شود. و یا در طیف مادون قرمز گیاهان و درختان قرمز دیده می شود‌.  معمولاً مناطق مرطوب آبها سواحل و غیره که رطوبت بالایی دارند سیاه دیده می شود. این در حالی است که مناطق گرم و خشک مانند شنزارها در تصاویر هوایی روشن دیده می شود. ارتفاع های بالا به دلیل نزدیکی به سنجنده و یا دوربین روشن تر از مناطق پست دیده می‌شوند زیرا بازتاب نور بیشتری به دلیل فاصله کمتری با دوربین وجود دارد.

اندازه عارضه و شی:

 یکی دیگر از مواردی که شما هنگام تفسیر عکس باید حتماً در نظر بگیرید اندازه شیء یا آن عارضه می باشد.معمولاً در تفسیر عکس هوایی و ماهواره ای ما طول عرض و محیط دیوار را در عکس با توجه به مقیاس آن عکس اندازه گیری میکنیم. یعنی اندازه مقیاس عکس باید مشخص باشد تا بتوان عوارض را با دقت بالا روی عکس هوایی اندازه گیری کرد.  حال با یک مثال می توانیم بگوییم که این اندازه دقیق چه کمکی به ما در تعیین عارضه را مشخص میکند. فرض کنید مواردی همچون زمین های ورزشی فوتبال و یا انبار غلات دارای استانداردهای مشخص می باشد. با دانستن این اندازه گیری ها در نقش شما به راحتی می توانید نوع عارضه و کاربری آن را مشخص کنید.   مثال دیگر چاه های قنات می باشد که معمولاً اندازه مشخصی دارد یا دانستن اندازه عرض یک جاده به تشخیص اتوبان یا جاده مالرو بودن آن کمک می کند. راه دیگر اندازه گیری در تفسیر عکس هوایی و ماهواره ای به صورت نسبی میباشد. یعنی چه یک عارضه را نسبت به عارضه مشخص مانند خانه که معمولاً مساحت و محیط مشخصی دارد. اندازه گیری میکنیم برای مثال شما قادر خواهید بود یک چاه را با مقایسه با یک ملک معلوم در تفسیر عکس هوایی مشخص کنید.

سایه اشیا در تفسیر عکس هوایی:

سایه ها را می توان در تفسیر عکس هوایی تا حدودی به یک تیغه دو سر تیز تشبیه کرد. زیرا این سایه ها هم میتوانند باعث کمک به تفسیر بهتر عکس هوایی شوند هم می توانند مانع از تشخیص عوارض در عکس هوایی شوند. اما معمولاً عکس های هوایی در دو ساعت ظهر صورت می گیرد تا سایه ها آنقدر بلند نباشند که عوارض زیر سایه ها محو شود و تاریکی روی تصویر هوایی به وجود آید.  سایه ها به چند طریق می توانند تفسیر تصاویر هوایی کمک کند. برای مثال برای عوارضی که باریک می باشند و شکل آن مشخص نمی باشد مانند مجسمه های باستانی  در حالت کلی خیلی  از آثار تاریخی دیگر را با استفاده از از سایه آن ها می توان با سایه آنها با جزئیات بالا تشخیص داد. مثلاً مجسمه یک میدان را تصور کنید از زاویه بالا جزئیات مجسمه واضح نیست. اما با سایه آن میتوان تشخیص داد که چه مجسمه ای می باشد. یا مثال دیگر برای تشخیص نوع درخت سوزنی و پهن بودن آن می‌توان به سایه آن دقت نمود و برای مثال عدم شباهت سایه درخت کاج و درخت توت را تصور کنید.  اگر شما ساعت عکسبرداری را داشته باشید از طریق سایه می توانید ارتفاع عارضه را تخمین بزنید. برای عوارض غیر انسانی زمین مانند پستی بلندی زمین سایه ها می توانند به شما در تشخیص ارتفاع پستی بلندی ها کمک کند. همچنین سایه می تواند جهت قرارگیری آن شی عارضه را به شما نمایش دهد و در آخر می تواند تا حدودی به جنس عارضه کمک کند برای مثال سایه یک کوه با سایه حاصل از آبشار بزرگ در رنگ کمی متفاوت است.

 شکل عوارض و اشیا روی عکس هوایی

نکته دیگری که در هنگام تفسیر عکسهای هوایی باید در نظر گرفت شکل عوارض موجود در عکس هوایی می باشد .  عوارضی که به دست انسان ساخته می شود دارای خطوطی مستقیم و شکلی منظم است. جاده های ساخت بشر یکی از این مثال ها است. اما عوارضی که به صورت دستکاری وجود دارند معمولاً عوارض پیچیده و غیر قابل تشخیص است. حتی این مسئله در عوارضی همچون باغ ها و جنگل های ساخت بشر نیز به صورت واضح قابل تفسیر می باشد. برای مثال جنگلهای خودرو بدون قاعده و با پوششی بسیار پیچیده به وجود آمدند. اما جنگل های ساخت بشر درختان با خطوط منظم در کنار هم کاشته شده اند و تقریباً اندازه برابر دارند. بله ارتفاع یکی از مواردی است که شما هنگام بررسی شکل عوارض به آن باید دقت کنید در اینجا دید برجسته بینی و استریوسکوپ به شما کمک  زیادی می کند.  برای مثال دیگر می توان گفت به صورت وجود دایره در عکس های هوایی او را نمی توان یک عارضه غیر انسانی در نظر گرفت دایره های منظم معمولاً دودکش انبار غلات و غیره می باشد.

بافت منطقه در عکس هوایی

در حقیقت برای شناخت بافت باید از سایه، شکل، رنگ و غیره کمک گرفت بافت عوارض به نوعی شکل عوارض خطوط کناری آن ها را مشخص می کند.  این در اصول تفسیر عکس هوایی کمک زیادی می کند. یک جنگل کوهستانی را در نظر بگیرید دارای شیار های خشن و سخت میباشد. حال اگر یک عارضه‌ای که از عبور یک جوی آرام تشکیل شده است را در نظر بگیرید لبه‌های کاملا نرم و صاف دارد و این صافی می تواند به تشخیص آن جوی آرام کمک کند  البته در بافت شما باید این نکته را در نظر داشته باشید که هرچه مقیاس کوچک تر می شود و فاصله هواپیما از زمین بیشتر میشود تشخیص بافت کمتر می شود زیرا جزئیات کمتری در کناره‌های عوارض قابل تشخیص می باشد.

الگو در تفسیر عکس هوایی:

یکی از نکاتی که مفسران عکس هوایی کم تجربه به آن دقت نمی کنند الگوی عوارض می باشد در یک مثال برای شما تفاوت جنگل های خودرو با پارکهای جنگلی را گفتیم. این همان الگو در پارکهای جنگلی میباشد در پارک های جنگلی درختان با فاصله معین در ردیف و ستون از هم دیگر قرار می گیرد گونه درختان کمتر از جنگلهای خودرو است. معمولاً الگوهایی که توسط انسان ساخته می شوند استفاده از اشکال هندسی مانند دایره مربع مستطیل لوزی و غیره ساخته شده‌اند که این در مورد عوارض غیر انسانی وجود ندارد.

ارتباط و انجمن بین عوارض:

با بررسی عوارض عوارض به اشیای نزدیکه عارضه مورد نظر می‌توان آن عارضه را شناسایی نمود.برای مثال دایره ای که نزدیک به تقاطع جاده ها باشد یک گذرگاه و میدان است . اگر دایره ای در در کنار یک کارخانه آجرپزی باشد بدون شک دودکش آن کارخانه است. معمولاً یک زمین فوتبال در یک مجموعه ورزشی می باشد و مثال های زیاد دیگری در این مورد می توان زد. در این مقاله سعی بر این بود تا نکات مهم در تفسیر عکس و تصاویر هوایی شرح داده شود. همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد تمام موارد بالا با تجربه مفسر رابطه مستقیم دارد مفسر باتجربه به صورت ناخودآگاه تمام نکات بالا را در نظر گرفته و شروع به تفسیر عکسهای هوایی می کند. همچنین برای معرفی کارشناسان تفسیر عکس هوایی از طریق راه های ارتباطی با ما تماس بگیرید.

خودتان را به دست علم بسپارید:

مهم ترین بخش مهم در تفسیر عکس هوایی تجربه است. اما علم و تکنولوژی را هیچ زمان نادیده نگیرید.با بروی کار آمدن نرم افزارها و روش های مختلف در زمین فتوگرامتری و مهندسی نقشه برداری روش های گذشته به کل منسوخ میشود.

نرم افزار تفسیر عکس هوایی

نرم افزار های pci geomatica و erdas از کاملترین نرم افزارهای تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای هستند. برای مثال تصاویر اسکن شده و نحوه پردازش های صورت گرفته بر روی آن ها با استفاده از این نرم افزار های مهندسی جایگزین روش های قدیمی، تصاویر و نقشه های کاغذی و همچنین ابزار عجیب و غریب اندازه گیری که دقت بسیار پایین داشتند شده است.پس همیشه تجربه کافی نیست.

مقیاس عکس هوایی:

محاسبه مقیاس در عکس هوایی مانند نقشه ها نیست و همچنین عوارض مشاهده شده در عکس ها مانند نقشه ها نیست به این معنی که عوارضی که در عکس هوایی با مقیاس ۱۰۰۰۰ قابل رویت است ممکن است در نقشهای با این مقیاس ترسیم نشود و این موضوع را کارشناس باید حین تفسیر عکس هوایی در نظر بگیرد. همانطور که گفته شد با استفاده از سه روش می توان مقیاس را در عکسهای هوایی محاسبه کرد اولین روش استفاده از فاصله کانونی است فرمول این روش فاصله کانونی تقسیم بر اختلاف ارتفاع بین ارتفاع پرواز از سطح دریا و ارتفاع منطقه از سطح دریا می باشد. فرمول: S=f/(H-h) f:فاصله کانونی H:ارتفاع پرواز (که از سط دریا محاسبه می شود). h:ارتفاع منطقه(که از سط دریا محاسبه می شود). روش دوم با استفاده از مقایسه یک عارضه و محاسبه اندازه آن بر روی عکس هوایی و نقشه دانست فرمول: مقیاس =محاسبه اندازه عارضه/محاسبه اندازه روی نقشه روش سوم محاسبه با استفاده از مقایسه روی عکس هوایی و زمین است فرمول: مقیاس=اندازه عارضه روی عکس/اندازه عارضه روی زمین

تفسیر عکس هوایی با استریوسکوپ:

قبلا به صورت مفصل در مورد رشته فتوگرامتری نحوه کار آن در فضای سه بعدی صحبت کرده ایم اما استریوسکوپ چه مقدار به ما در تفسیر کمک میکند؟ایا لازم است؟ در جواب تمام این سوالها باید بگوییم تفسیر عکس هوایی در فتوگرامتری بدون دید برجسته بینی بی معنا است. استریوسکوپ برای تفسیر مفید نیست بلکه لازم است. بدون استریوکوپ امکان تشخیص بسیاری از عوارض غیر ممکن و یا اشتباه است. علاوه بر آن ارتفاع عوارض و منطقه یکی از مواردی است که در بسیار به ما کمک میکند. با شرح یک مثال این مورد را توضیح خواهیم داد. فرض کنید که تصویر یک منطقه ای باپوشش گیایی نسبتا بالا را نمی خواهید تفسیر کنید پوشش گیاهی باعث وجود سایه در محدوده شده است (البته نه سایه شدید) در این حالت آیا امکان مشاهده درست دیوار ممکن است؟ خیر،شاید حتی دیوار در حالت عادی مشاهده نشود در این حالت برای تفسیر نیاز به استریوسکوپ دارید که دید سه بعدی را برای شما بوجود بیارد تا عوارضی پنهان همچون دیوار در زیر سایه درختان قابل قیاس باشد. مثال بعدی تشخیص تعداد طبقات ساختمان است . ایا در حالت عادی ممی توان تعداد طبقات یک ساختمان را در تصویر دو بعدی تشخیص داد ؟ مسلما جواب این سوال خیر است مگر اینکه با تصویری با مقیاس بسیار بالا مانند 1:4000 سر و کار داشته باشید. پس استریوسکوپ در تفسیر یک امتیاز نیست بلکه نیاز است.

دانلود نمونه گزارش تفسیر عکس هوایی

در این قسمت لینک دانلود فایل نمونه گزارش تفسیر عکس هوایی را برای شما گذاشته ایم.

نمونه گزارش تفسیر عکس هوایی

سخن پایانی:

در پایان باید گفت تمام موارد فوق فقط چکیده از علم گسترده تفسیر عکس هوایی است.علمی که بدون حضور در منطقه و مشاهده عوارض بتوان آن را به بهترین و دقیق ترین شکل ممکن تشخیص داد؛متاسفانه دیده می شود این روز ها عده ای خود را بعنوان کارشناس تفسیر عکس هوایی معرفی میکنند اما به یاد داشته باشید که استفاده از افراد نابلد چه مشکلاتی را پیش رو خواهد داشت.

سوالات متداول

تفسیر عکس هوایی توسط چه کسی انجام می شود؟

تفسیر عکس های هوایی و ماهواره ای مخصوصا با استریوسکوپ باید حتما توسط کارشناس این کار انجام شود.

کارشناس دادگستری تفسیر عکس هوایی کیست؟

تعدادی از رشته کارشناسی دادگستری از جمله صلاحیت تفسیر عکس هوایی را دارند.

کدام رشته ها صلاحیت تفسیر عکس هوایی را دارند؟

رشته نقشه برداری، سیستم اطلاعات مکانی و کشاورزی از جمله رشته ها می باشند.

آیا استریوسکوپ در تفسیر عکس هوایی لازم است؟

بدون استریوسکوپ تفسیر بی معنا است، دید سه بعدی برای این کار حتما باید ایجاد شود.